Artykuły, Popularne

Szubienica na Długiej

2015-05-28

Zdjęcie przedstawia więzienie przy ulicy Długiej (Gdańskiej) z szubienicą. Naczelnik Modzelewski („Gruby”) otoczony jest grupą skazańców i prowokatorów. W gazetach socjalistycznych pisano, że przymusowe zdjęcie ze szpiclami i katem to „celowe zohydzenie i dyskredytowanie ludzi idei”. Organ prasowy Polskiej Partii Socjalistycznej „Łodzianin” z 1925 roku opublikował nazwiska części osób obecnych na zdjęciu. Opis znajdziecie za zdjęciem. Na uwagę zwraca siedzący po prawej stronie Edward Dłużewski, późniejszy współzałożyciel Rewolucjonistów Mścicieli oraz Ryszard Fremel, kat.

Ze zbiorów Muzeum Tradycji Niepodległościowych.

Siedzą od lewej:

  • Walczak – powieszony za zabójstwo prowokatorki,
  • Machtałowicz – były członek SDKPiL. Brał udział w zamachu na komisarza policji Szatałowicza (akcję zorganizował Tomasz Arciszewski, przyszły premier RP na uchodźstwie w latach 1944–1947). Następnie stał się prowokatorem i pomocnikiem kata Ryszarda Fremla,
  • Kałduński – członek organizacji bojowej SDKPiL, potem prowokator. Został powieszony przez własnego szwagra, Fremla,
  • Nowak – członek milicji PPS powieszony za zabójstwo prowokatorki,
  • Walczak (młodszy) – członek SDKPiL, powieszony za zabójstwo prowokatorki,
  • M. Miller – członek Organizacji Bojowej PPS, zabójca prowokatora Augusta Fremla, byłego naczelnika bojowej organizacji SDKPiL – brata kata łódzkiego, Ryszarda,
  • Edward Dłużewski – członek milicji PPS, „słynął z niesłychanej odwagi. W czasie aresztowania kładzie trupem rewirowego i dwóch strażników. Otrzymuje 10 lat ciężkiego więzienia (miał 15 lat życia). Ucieka z więzienia z Kalisza i tworzy samodzielną organizację Rewolucjonistów Mścicieli. Wyśledzony przez policję, osaczony w domu przy ul. Kilińskiego róg Pustej (Wigury) w dzień Wielkiej Nocy, barykaduje się. Nie mogąc go zdobyć żywcem, policja pali dom.”

Stoją od lewej:

  • Nauczyciel niewiadomego nazwiska,
  • Kazimierz Galant – zgierski robotnik, członek Organizacji Bojowej PPS, uczestnik zamachu na pocztę w Zgierzu, skazany na 15 lat katorżniczych robót,

Pierwszy od prawej:

  • Ryszard Fremel – kat, były członek SDKPiL; „za darowanie mu winy z błahego przestępstwa (zesłanie w głąb Rosji) podejmuje się roli kata. Powiesił przeszło stu ludzi w tym własnego szwagra (Kałduńskiego).”

Trzeci z prawej:

  • Hipolit Pośrednicki – były członek SDKPiL, później prowokator i pomocnik kata. Zesłany w głąb Rosji; po wybuchu rewolucji październikowej został zdemaskowany i rozstrzelany przez bolszewików.

Źródło: Dodatek Ilustrowany do Tygodnika „Łodzianin”, nr 15, 1925, s. 6.