Nekrolog Franciszki „Stryjenki” Ryczkowej, działaczki PPS, zmarłej 25 lutego 1920 roku w Lublinie. Z zawodu krawcowa, Ryczkowa startowała z listy PPS do Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku. W latach Rewolucji 1905 roku była „dromaderką”: transportowała „bibułę” i broń; wzięła udział w zamachu na szpicla „Zygmunta” i pomagała w ucieczce rewolucjonistów z więzienia w 1907 roku.

Ze zgonem tow. «Stryjenki» organizacja lubelska, a z nią i cała PPS, traci jedną z najgorliwszych swoich członkiń. Tow. «Stryjenka» nie cofała się przed wykonaniem najniebezpieczniejszych poleceń, jeśli tylko chodziło o sprawę robotniczą i walkę o Niepodległość. W latach 1904 i 1905 «Stryjenka» kolportuje nielegalną literaturę – przewozi na sobie całe transporty do różnych miast. W 1905 i 1906 pracuje jako «technikierka» w bojówce, przewozi i przenosi broń i materiały wybuchowe. Brała udział w zamachu na szpicla «Zygmunta». Pomaga bojowcom przygotować się do walki z sotnią kozaków pod Janowem, «wyprawia» tow. bojowców na akcję pod Krasnystaw. W roku 1907 pomaga towarzyszom w słynnej ucieczce z więzienia lubelskiego.

Każdy z towarzyszy «nielegalników» w każdej chwili mógł liczyć na pomoc «Stryjenki». Czy to znaleźć spokojny kąt na mieszkanie czy to dostarczyć ubrania lub bielizny, czy nakarmić wygłodniałych bojowców – wszystkim tym zajmowała się «Stryjenka».

Zmarła do ostatniej chwili pracowała w organizacji lubelskiej, biorąc udział w niezliczonych robotach. Zaiste, niewiele na wzór «Stryjenki» kobiet pracuje społecznie i politycznie, a strata każdej z nich czyni poważną lukę wśród ofiarnych bojowniczek za sprawę wyzwolenia proletariatu. Cześć Jej pamięci!

Źródło:

• Głos Kobiet. Organ Polskiej Partii Socjalistycznej, 15 III 1920, nr 2, s. 3-4,
• Ziemia Lubelska, 11 I 1919, nr 16, s. 3.