Artykuły, Popularne

Łódzkie ulice

2013-06-30

W Łodzi znajduje się osiedle im. Józefa Montwiłła-Mireckiego, rewolucjonisty z Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej, uczestnika Rewolucji 1905 roku, straconego w dniu 9 października 1908 r. Osiedle budowano w latach 1928-1931 za rządów socjalistycznego magistratu. Jurorem w konkursie na projekt budowy był m.in. radny miasta Łodzi Antoni Purtal – działacz PPS; pierwszy cywil w historii odznaczony orderem Virtuti Militari; organizator oporu przeciwko okupacji niemieckiej w 1917 roku; uczestnik I i III powstania śląskiego oraz wojny polsko-bolszewickiej.

Barbara Wachowska komentuje propozycje patronów ulic powstającego osiedla, zgłoszone w 1930 roku:

Ważne miejsce w obchodach 25 rocznicy rewolucji 1905 r. w Łodzi przypadło postaci Józefa Montwiłła-Mireckiego. W czerwcu 1930 r., gdy ukończono 8 budynków mieszkalnych osiedla zaprojektowanego przez socjalistyczny samorząd, postanowiono nadać mu imię Montwiłła-Mireckiego. Z wnioskiem takim wystąpił ławnik [członek zarządu miejskiego] Roman Izdebski, przewodniczący Wydziału Budownictwa, i wniosek ten przedłożył na posiedzeniu magistratu 20 czerwca 1930 r.

Zaproponował także, aby ulice wewnętrzne osiedla nazwać imionami „zasłużonych bojowników o niepodległość i wyzwolenie społeczne klasy pracującej”: Walerego Wróblewskiego, Henryka Barona, Stanisława Kunickiego, Ksawerego Praussa, Stanisława Worcella, Piotra Ściegiennego, Ludwika Mierosławskiego, Borucha Szulmana, Aleksandra Sulkiewicza, Feliksa Perla, Gustawa Daniłowskiego, Zygmunta Padlewskiego, Edwarda „Franka” Gibalskiego, Tomasza „Stanisława” Księżczyka, Karola Marksa [*].

Wniosek Wydziału Budownictwa zaaprobował magistrat i przyjęła Komisja do Spraw Ogólnych. 25 września 1930 r. przedłożono go na posiedzeniu Rady Miejskiej; referującym był Stanisław Kowalski [W projekcie nazw ulic wewnętrznych wycofano nazwisko Borucha Szulmana i zaproponowano Józefa Kwiatka].

Propozycje uzupełniające wniósł Szmul Milman, radny z Bundu. Wniosek w formie oficjalnej informacji został ogłoszony w organie samorządu [Milman zgłosił nazwisko Hirsza Lekierta, żydowskiego działacza robotniczego […] Przychylono się do tego wniosku i zdecydowano, by przy nadawaniu nazw dalszych ulic uwzględnić tę propozycję].

Źródło: Barbara Wachowska, Tradycje polityczne rewolucji 1905-1907 r. w Łodzi w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Rewolucja 1905–1907 r. w Łodzi i okręgu.

* Dzisiaj na osiedlu im. Montwiłła-Mireckiego mamy ulice Henryka Barona, Gustawa Daniłowskiego, Feliksa Perla i Ksawerego Praussa. W Łodzi patronami ulic są także: Walery Wróblewski i Edward Gibalski. W Aleksandrowie Łódzkim znajduje się ulica im. Piotra Ściegiennego, w Pabianicach i Zgierzu jest ul. Stanisława Kunickiego, a w samym Zgierzu ul. Stanisława Worcella. Nie ma obecnie ulic imienia następujących osób: Ludwika Mierosławskiego, Borucha Szulmana, Aleksandra Sulkiewicza, Zygmunta Padlewskiego, Tomasza „Stanisława” Księżczyka i Józefa Kwiatka.

osiedle-redux
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe