Artykuły, Popularne

Cieniom poległych

2015-05-23

Utwór Eugeniusza Ajnenkiela pt. „Cieniom poległych” z książki „Z lat męki, krwi i walki. 1904-1929”:

O lesie!

Smagał Cię zimny, jesienny deszcz. Drżałeś jak bezdomne, bose dziecię, z zimna kuliłeś swe dumne konary. Bezradnym swym szumem tęskne nuciłeś melodie.

Rankiem, w wielobarwnej zorzy wschodzącego słońca, z ramion swych strząsałeś ciężkie deszczowe krople. Przejrzyste one, a w słońcu jak przepiękne rubiny skrzą czerwienią.

Tyś nocą wył z bólu –
Gdy u Twych stóp mordowano człowieczeństwo.

Tyś widział –
Widziałeś ciała Tych, którzy u podnóża skrzypiącej szubienicy, patrzyli śmiało, otwarcie swymi oczyma w bezdennie czarne oczodoły śmierci.

Widziałeś Tych, którym nie drgnął ni jeden muskuł twarzy, gdy stali pod nieczułymi otworami luf karabinowych.

Słyszałeś, gdy radosną piersią rzucali ostatni okrzyk bojowy:
„Niech żyje Rewolucja”.
– Twardy rozkaz:
Pal!
Krótka salwa echem goniła się po lesie.
Martwe ciało padało na ziemię.

Ciała ich zakopywano, jak zdechłe psy, bez znaku, bez śladu ostatniego spoczynku. Nad zdeptaną butami kozackimi mogiłą kładła zaduma swe śmiertelne całuny białej mgły. Ich ostatnie przedśmiertne wołanie niósł wiatr do brudnych chłopskich chat. Niósł do robotniczych izb – Zew walki…

Tyś to słyszał, o lesie!

Słyszałeś bolesne zawodzenie matek, płacz sióstr, rozpacz żon, kochanek. Łkałeś wraz z nimi. Dżdżu kroplami rosiłeś ślad mogił.

Dziś Ciebie nie ma.

Ludzie zwą Cię „Polesiem” –

Na pustkowiu Twoim stanął męki znak.
U kamiennych jego podłoży leżą szczątki rewolucyjnych bohaterów.
Tylu ich a bezimiennych…

O znaku męki! Owiewa Cię wiatr, zawodzi i pada na smętną mogiłę…
Na „Groby Poległych” – mogiłę Bojowców…

Groby… wy groby bezimienne… u stóp Waszych kaja się duch.
Przed Waszym potężnym majestatem staje nasz wielki ból, hołdowniczo bijąc czołem.

Groby – Wy groby serdeczne…

Eugeniusz Ajnenkiel (1900-1981) był synem uczestnika Rewolucji 1905 roku. Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1918 roku w Łodzi wziął udział w akcji rozbrajania Niemców. Był zasłużony dla łódzkiej kultury, współtworzył Towarzystwo Przyjaciół Łodzi i działał w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci.

Źródło: Eugeniusz Ajnenkiel, Z lat męki, krwi i walki. 1904-1929. XXV-lecie dzielnicy „Górnej” Polskiej Partii Socjalistycznej, Łódź 1929, s. 61-62.

Współpraca: Michał Sobczyk.

Pomnik Czynu Rewolucyjnego, Łódź. Fot. Milena Moździerz.Pomnik Czynu Rewolucyjnego, Łódź. Fot. Milena Moździerz.