Artykuły

1938. Tablice pamiątkowe ku czci rewolucjonistów.

2014-03-12

26 maja 1938 r. w Warszawie oddano hołd bojowcom – symbolom Rewolucji 1905 roku – Henrykowi Baronowi i Tadeuszowi Dzierzbickiemu, wieszając tablice pamiątkowe. O wydarzeniu tym czytamy w Głosie kobiet, nr 11 z 19 czerwca 1938 r.:

Bohaterom Rewolucji 1905 r. oddano hołd zasłużony.

W Warszawie odbyła się 26 maja podniosła uroczystość odsłonięcia tablic pamiątkowych: Henryka Barona i Tadeusza Dzierzbickiego, przez Stowarzyszenie Byłych Więźniów Politycznych.

Na ulicy Miodowej, w cukierni, oczekiwał tow. Dzierzbicki Tadeusz na generał-gubernatora Maksymowicza, symbol najazdu i ucisku carskiego. Zdrada dwóch bojowców wydała go w ręce oprawców, ale postanowił drogo oddać swoje życie. Bombę przygotowaną dla gubernatora rzucił w policję i sam rozszarpany zginął na miejscu.

Henryk Baron, dziecko robotniczej Warszawy, oddał swoje młode życie w walce z caratem. Dokonał zamachu na cyrkuł przy ul. Chłodnej i wiele innych zamachów na policję i szczęśliwie mimo rany udało mu się wyjść z matni. Dopiero zdrada jednego z jego piątki bojowej wstrząsnęła głęboko duszą i sam się wydał w ręce oprawców. Aresztowano go w mieszkaniu przy ul. Grzybowskiej 68a i skazano na śmierć. Umierał jak bohater, rzucając oprawcom słowa pogardy i wiary w zwycięstwo.

Tablice pamiątkowe umieszczono na domach przy ul. Miodowej nr 6 i Grzybowskiej nr 68a. Proletariat Warszawy masowym udziałem oddał cześć bohaterom. Oddali życie za Niepodległość Polski i Socjalizm.

Na wiecu przemawiał m.in. Tomasz Arciszewski – jeden z przywódców Organizacji Bojowej PPS, minister w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej oraz rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, w czasie II wojny światowej lider podziemnej PPS-WRN, premier RP na uchodźstwie w latach 1944–1947.

Oto zdjęcia z odsłonięcia tablic, udostępnione przez Narodowe Archiwum Cyfrowe: